เจาะลึก ADKAR Model ปรับตัวอย่างไรในยุค EdTech

ADKAR Model โมเดลเปลี่ยนผ่าน 5 ขั้นตอนสำหรับสถาบันศึกษา สร้างแรงจูงใจให้ครูและบุคลากรยอมรับการเปลี่ยนแปลง พร้อมแนวทางใช้ในการอัปเกรดการเรียนการสอนและระบบรับสมัคร

ADKAR Model คืออะไร?

ADKAR Model เป็นโมเดลการบริหารการเปลี่ยนแปลง (Change Management) ที่พัฒนาโดย Prosci โดยมีเป้าหมายเพื่อช่วยให้การเปลี่ยนแปลงเกิดขึ้นอย่างราบรื่นในระดับ “บุคคล” ไม่ใช่แค่ระบบหรือองค์กร โดยชื่อ ADKAR มาจากขั้นตอน 5 ขั้นดังนี้

1. Awareness – สร้างความตระหนักรู้ถึงความจำเป็นในการเปลี่ยนแปลง
2. Desire – ปลุกแรงจูงใจให้บุคลากรอยากเข้าร่วม
3. Knowledge – สร้างความเข้าใจในวิธีการเปลี่ยน
4. Ability – ส่งเสริมความสามารถให้ลงมือเปลี่ยนแปลง
5. Reinforcement – ตอกย้ำและเสริมแรงให้การเปลี่ยนแปลงยั่งยืน

ในยุคที่ EdTech (Education Technology) เข้ามาปฏิวัติการศึกษาแบบดั้งเดิม ADKAR จึงกลายเป็นเครื่องมือสำคัญในการ “พาองค์กรการศึกษาเปลี่ยนผ่านอย่างมั่นคง”

ทำไม EdTech จึงต้องใช้ ADKAR Model?

EdTech ไม่ใช่แค่การใช้เทคโนโลยีเข้ามา "เสริม" แต่เป็นการ “เปลี่ยน” วิธีคิด วิธีสอน วิธีประเมินผล และแม้กระทั่งการจัดการรับสมัครนักเรียน การเปลี่ยนแปลงเหล่านี้ส่งผลกระทบโดยตรงต่อครู บุคลากร และผู้บริหาร ซึ่งมักจะเกิด "แรงต้าน"

ดังนั้นการใช้ ADKAR จะช่วยให้การเปลี่ยนผ่าน EdTech ไม่ใช่แค่คำสั่งจากบนลงล่าง แต่เป็น “การเปลี่ยนที่คนในระบบยอมรับและมีส่วนร่วมจริงๆ”

5 ขั้นตอนของ ADKAR ในบริบทสถาบันศึกษา

1. Awareness – สร้างความเข้าใจว่าทำไมต้องเปลี่ยน

ตัวอย่าง: นักเรียนสมัครเรียนลดลงต่อเนื่อง / ระบบเรียนการสอนแบบเดิมไม่ตอบโจทย์ผู้เรียนยุคใหม่

แนวทาง

- จัดเวิร์กช็อปเปิดเผยข้อมูล: enrollment rate, ความคาดหวังของผู้ปกครองยุคดิจิทัล
- แชร์เคสของสถาบันที่ปรับตัวได้ผลจริง เช่น ใช้ระบบรับสมัครออนไลน์ร่วมกับ CDP เพิ่ม enrollment 2 เท่า

2. Desire – ปลุกแรงจูงใจให้ครูและเจ้าหน้าที่อยากเปลี่ยน

ปัญหาใหญ่ในสถาบันคือ “คนไม่อยากเปลี่ยน” เพราะกลัวเสียเวลา / กลัวความไม่ชัดเจน

แนวทาง

- จัดการประชุมภายในเพื่อฟังเสียงของครูโดยตรง (Resistance Mapping)
- แสดงให้เห็นผลลัพธ์เชิงบวกของการเปลี่ยน เช่น การใช้ระบบ CRM ช่วยลดเวลาทำรายงานลง 60%

3. Knowledge – ถ่ายทอดความรู้วิธีใช้ EdTech

การให้เครื่องมืออย่างเดียวไม่พอ ต้องมี การอบรมที่เฉพาะเจาะจง และเข้าใจง่าย

แนวทาง

- จัด Training แบบ Hands-on ใช้ AI ช่วยสร้างสื่อการสอน, วิเคราะห์พฤติกรรมนักเรียน
- แนะนำ CRM อย่าง HubSpot สำหรับฝ่ายรับสมัคร พร้อมเทคนิค Lead Nurturing ในบริบทการศึกษา

4. Ability – ลงมือใช้ให้ได้จริงในชีวิตประจำวัน

ครูต้องสามารถนำเทคโนโลยีไปใช้จริง ไม่ใช่แค่เรียนรู้ในเชิงทฤษฎี

แนวทาง

- ตั้งทีมโค้ชภายในโรงเรียนให้ครูที่ใช้เป็นช่วยเทรนเพื่อนครู (Peer-to-Peer Coaching)
- ใช้ระบบ Workflow Automation สำหรับงานประจำ เช่น การตอบกลับผู้ปกครองอัตโนมัติผ่าน LINE CRM

5. Reinforcement – ทำให้การเปลี่ยนแปลงฝังรากลึก

การเปลี่ยนผ่านจะไม่ยั่งยืน ถ้าไม่มีการ “เสริมแรง” อย่างต่อเนื่อง

แนวทาง

- ตั้ง KPI ใหม่ที่วัดผลการใช้ระบบใหม่ (เช่น ระยะเวลาตอบกลับนักเรียนที่สมัคร)
- สร้างพื้นที่ชื่นชม เช่น “ครูดิจิทัลดีเด่นประจำเทอม” เพื่อสร้างแรงจูงใจระยะยาว

ตัวอย่างจริง ใช้ ADKAR Model เพื่ออัปเกรดระบบรับสมัคร

สถาบันการศึกษาเอกชนแห่งหนึ่งในกรุงเทพฯ ประสบปัญหาการรับสมัครลดลงจากการแข่งขันของแพลตฟอร์มเรียนออนไลน์ หลังใช้ ADKAR Model ร่วมกับ HubSpot CRM และ LINE Official Account

- สร้าง Awareness โดยใช้ Data Dashboard แสดงเทรนด์ผู้สมัคร
- กระตุ้น Desire ด้วยการแชร์กรณีสถาบันอื่นที่เพิ่มยอดสมัคร 30%
- อบรม Knowledge กับทีมรับสมัครให้ใช้ Workflow Automation ส่งอีเมลและข้อความ LINE อัตโนมัติ
- เพิ่ม Ability โดยให้ทีมรับสมัครใช้ระบบจริง พร้อม Template การตอบ
- Reinforce ด้วยการให้โบนัสพนักงานตาม Conversion ที่ได้จากระบบใหม่

ผลลัพธ์: อัตราการสมัครเพิ่มขึ้น 48% ภายใน 3 เดือน

ADKAR Model ไม่ใช่แค่เครื่องมือเปลี่ยนแปลงองค์กร แต่คือ “คู่มือสร้างการยอมรับ” สำหรับเจ้าของธุรกิจการศึกษาที่ต้องการอยู่รอดในยุค EdTech ที่เทคโนโลยีเปลี่ยนเร็ว แต่คนเปลี่ยนช้า

ใครก็ตามที่สามารถนำ ADKAR ไปปรับใช้กับทีมของตนเองได้ก่อน ย่อมได้เปรียบในโลกการศึกษายุคใหม่

อ้างอิง

• Business Explained. (2023). Change Management Strategies Explained. Retrieved from https://business-explained.com/shop/change-management-strategies-explained/
• Contentshifu. (2025). Thailand’s MarTech Report 2025. Retrieved from https://contentshifu.com/resource/thailands-martech-report-2025/

อ่านบทความเพิ่มเติม :

EDTECH การนำเทคโนโลยีเพื่อการศึกษามาปรับใช้ในยุคดิจิทัล

ติดต่อเรา
โทร: +66 2-0268918
อีเมล: contact@ourgreen.co.th
เว็บไซต์: ourgreenfish.com